Badania użyteczności

Badania użyteczności (inaczej testy z użytkownikami, potocznie użytecznościówka) to testowanie rozwiązania przez użytkownika zgodnie z przygotowanym wcześniej scenariuszem zadań.

• Respondent wykonuje zadania np. w aplikacji i dzieli się swoimi przemyśleniami, a moderator odpowiada za przebieg spotkania.

• Spotkanie ma charakter indywidualny – aktywnie bierze w nim udział tylko moderator i respondent.

• Dobrą praktyką jest obserwacja sesji badawczych i notowanie spostrzeżeń przez inną osobę.

• Najlepiej, gdy obserwatorzy przyglądają się badaniu niejawnie (np. przez osobny stream czy lustro weneckie).

Zastosuj badania użyteczności, kiedy potrzebujesz sprawdzić:

👉 rozwiązania funkcjonalne,👉 logikę procesów i nawigacje,👉 zrozumiałość koncepcji,👉 terminologie,👉 aspekty techniczne i technologiczne,👉 hierarchie elementów

Badania użyteczności przeprowadza się na:

• środowisku testowym,

• papierowych prototypach,

• wdrożonym, działającym produkcie,

• interaktywnych makietach.

Badania użyteczności dotyczą nie tylko stron internetowych czy aplikacji, ale również innych rozwiązań posiadających interfejsy (np. biletomat) czy rozwiązań niecyfrowych (np. karta do głosowania).

Przykładowy harmonogram

Badania użyteczności - proces

Krok 1: Zdefiniuj cele testowaniaCelem testowania będzie jasne określenie celu testowania, zachowania użytkowników i wskaźniki UX. Co chcesz przetestować i jakich odpowiedzi oczekujesz?

Krok 2: Wybierz metodę user testingKiedy już ustalisz, jaki cel stoi za testem który chcesz wykonać, nadszedł czas, aby wybrać najbardziej odpowiednią metodę. 

Krok 3: Znajdź respondentów Liczba uczestników oraz ich demografia lub inne ważne elementy (np. status związku, posiadanie dzieci etc.) zależą od wymagania klienta, od wielkości strony/aplikacji, czy produkt wchodzi na rynek, czy przechodzi jakąś zmianę. 

Krok 4: Utwórz scenariuszeCelem testowania użytkowników nie jest kierowanie użytkowników do mety, a dostarczenie im wystarczającej ilości informacji, aby przebyć podróż intuicyjnie.

Oto przykład scenariusza złego zadania:🔴 Przejdź do paska wyszukiwania, wpisz czerwone klapki, wybierz rozmiar 36, kliknij przycisk „dodaj do koszyka” i przejdź do płatności.

Dlaczego tak jest źle? Nie pozostawiasz miejsca dla użytkownika, aby rozgryźć flow. Dlatego nie możesz zagwarantować, że użytkownik osiągnie te same wyniki bez wyraźnych instrukcji.

Przykład dobrego scenariusza zadania:✅ Kup parę czerwonych sandałów w swoim rozmiarze, korzystając z podanego numeru karty kredytowej.

Dlaczego to jest dobre? Dajesz użytkownikowi wystarczającą ilość informacji o tym, czego od niego oczekujesz, nie ujawniając ścieżki jaką musi pokonać, aby osiągnąć. cel.

Krok 5 Badanie pilotażowe: Po przygotowanym scenariuszu oraz zrekrutowania odpowiednich osób do badania warto przejść badanie pilotażowe - tj. razem z kolegą/koleżanką z którym robisz projekt, na podstawie scenariusza sprawdzić, czy wszystko trzyma się przysłowiowej kupy. 

Krok 6. Realizacja badań: Jako, że jest to jedna z bardziej czasochłonnych metod badań z użytkownikami - uzbrój się w cierpliwość. W zależności od tego ile osób jest potrzebnych do badań, czasem będą one trwały naprawdę długo. Przeważnie jedna sesja z użytkownikiem to ok. 1h. 

Krok 7. Przygotowanie raportu i jego prezentacja

Korzyści i wady zdalnych, moderowanych testów użyteczności

👍 Korzyści:

• Znane, przyjazne otoczenie (w tym dodatkowe poznanie kontekstu użytkownika),

• Własny sprzęt,

• Brak ograniczeń geograficznych podczas rekrutacji,

• Większa dostępność respondentów, a co za tym idziewiększa możliwość zróżnicowania próby badawczej,

• Ułatwienia logistyczne (dojazdy, sale).

😕 Wady/Wyzwania:

• Mniejsza kontrola nad otoczeniem i tym, co może się wydarzyć

• Komputer i technologia mogą tworzyć barierę

• Problemy techniczne

• Problemy z zachowaniem koncentracji

• Konieczność przypinania badanym o spotkaniach (Ludzie bardzo często zapominają o ustawionym wcześniej spotkaniu i np. nie przychodzą w ogóle, bądź drastycznie się spóźniają).

💡 Wskazówki:

• Wyłączenie rozpraszaczy

• Testowa rozmowa wcześniej

• Plan awaryjny

• Ustalenie czasu sesji oraz przerwy między nimi

RITE – zwinne podejście do badań użyteczności

RITE, czyli Rapid Iterative Testing and Evaluation to jedno z podejść do badań użyteczności. Oparte jest na iteracyjności procesu badawczego.

Zidentyfikowane błędy są poprawiane na prototypie między kolejnymi iteracjami badań i taka wersja weryfikowana jest z kolejnymi użytkownikami.

👾 Ciekawostka. Badania użyteczności dzielą się na formatywne i sumatywne.

Until next time! 🧃